Gecikmiş Konuşma

Aileler bu iki dönemi kriter alarak çocuklarının dil ve konuşma becerilerine dair genel bir fikir sahibi olup, bu iki basamakta çocuklarında bir farklılık ya da gerilik seziyorlarsa uzman dil ve konuşma terapistinden destek ya da bilgi talep edebilirler.

 

Çocuğunda gecikmiş konuşma problemi olan aileler genellikle başvuruları esnasında  “bekleyin konuşur daha erken”,  “erkekler geç konuşur” , “ben de geç konuşmuşum” gibi ifadelere güvenerek beklediklerini ancak sorunun çözülmediğini sıklıkla ifade ederler. Ancak konuşmadaki gecikme bazen ileri yaşlarda ortaya çıkabilecek dil bozukluğunun öncülü de olabilmektedir. Bu nedenle erken müdahale ve çocuğun kontrol altında olması önemlidir. Gecikmiş konuşma problemi olan çocuklardan dil bozukluğu yaşama olasılığı olan risk grubu bulunmaktadır. Örneğin;

 

-Kulak iltihabı öyküsü

-Akran etkileşiminde zorluk

-Sözcükleri taklit edememe

-Çoğunlukla isim kullanma; eylem kullanımının az olması

-Sınırlı sayıda ünsüz kullanımı

-İletişimde jest kullanımının az olması gecikmiş konuşma yaşayan çocuktaki risk faktörleridir.

-Öncelikli olarak çocuğunuzu iyi gözleyin, nelerle ilgileniyor, nasıl deneyimliyor, iletişim için hangi yolu tercih ediyor bunları belirleyin.

 

-Çocuğun konuşma kullanımına ihtiyaç duymasını sağlamak adına sosyalleşmesini sağlamak önemlidir. Bu nedenle televizyon, tablet gibi iletişimi kısıtlayan alet ve aktiviteler sınırlandırılır ve akran etkileşimi sıklıkla önerilir. Akran etkileşiminin yaratılabileceği en güzel ortamlar, kreşler ve oyun gruplarıdır. Ancak bu ortamı gerektiğinde evde aileler de yaratabilirler.

 

-Çocuklar konuşma henüz gelişmediği için yaşıtlarıyla iletişim kurarken davranış problemi olarak algılanabilecek karşısındakine vurma, itme ya da elinden oyuncağı alma gibi farklı hareketler sergileyebilirler. Yetişkinler bu noktada çocuklarına yönlendirici olarak nasıl iletişim kurmaları gerektiği konusunda model olabilirler.

 

-Çocuğunuzla oyun oynayın ancak bunu yaparken bir öğretmen gibi olmayın. Çocuğunuz için iyi bir oyun arkadaşı olun.  Oyun içinde çocuğunuzun liderliğini takip edin.

 

-Aktiviteler ve oyunlar içinde her söylediğinizi tekrar ettirmeye çalışarak etkileşimin doğal akışını bozmayın.  Bunun yerine çok parçalı oyuncaklar kullanabilirsiniz. Örneğin; kutuya top atma, sırayla kutuya top atarken sürekli olarak “top attım”, “top ver” vb. kalıpları kullanabilir ve talep edebilirsiniz. Bu şekilde 10 kere top atacaksanız 9 defa aynı ifadeyi kullanma ve karşıya kullanım için fırsat yaratma ortamı sağlamış olursunuz; çocuğa her seferinde “sen de söyle” demek yerine, doğal süreçte fırsat yaratmak onun için daha faydalı olacaktır.

 

-Çocuğunuza belli hedef sözcükler kapsamında yaklaşın. Aktivite içinde kullanabileceğiniz ve çocuğun üretebileceği sesleri içeren beş hedef sözcük belirleyin. Günlük rutinlerinde bu sözcükleri kullanın. Farklı bağlamlarda sürekli tekrar edin. Sıra almayı kullanın ve çocuğun konuşması için bekleyerek ona fırsat verin.

 

-Çocuğun çevresinde çok fazla oyuncak bulundurarak dikkatinin dağılmasına izin vermeyin.  Hedefleriniz kapsamında ortamı yapılandırabilirsiniz.